Klimaatburgemeester Rik Smit helpt bij verduurzaming gevels
14 nov 2024
In dit artikel wordt Rik Smit, klimaatburgemeester van Landsmeer geïnterviewd. Als klimaatburgemeester is hij bezig met een project om mensen te helpen hun gevels te renoveren in de wijk Havenzathe. Naast zijn vrijwillige rol als klimaatburgemeester heeft hij een eigen praktijk voor mediation en financiële planning. Rik woont sinds 1989 in Landsmeer, in de wijk Havenzathe. Hier staan ongeveer 650 woningen.
Wat houdt het project gevelrenovatie Havenzathe in?
“De meeste woningen in de wijk Havenzathe lijken op elkaar. Het zijn huizen met een karakteristieke witte gevel. Deze huizen hebben een houtskelet gevel zonder spouw. Dat betekent dat spouwmuurisolatie, wat normaal makkelijk en effectief is in jaren 70 huizen, hier niet mogelijk is. Toch zijn veel van deze gevels aan vernieuwing toe, omdat zij niet goed isoleren. Dit project geeft een mogelijke oplossing voor dit probleem: deze gevels kunnen in één keer verbeterd worden door een goed isolerende, mooie, nieuwe gevel te plaatsen die past binnen de bestaande omgeving.”
Rik is de aanjager van dit project: “Ik kwam een rekenmodel tegen dat inzicht geeft in het warmteverlies van een huis dat gebaseerd is op de schil van het huis, dus het dak, de vloer, de ramen enz.et). Op die plekken verliest een huis warmte. Op basis van de gebruikte materialen kan je dat warmteverlies berekenen. En zo kwamen de verbeterpunten naar boven om beter te kunnen isoleren.”
Rik is toen in gesprek gegaan met wat aannemers uit de buurt om te vragen of ze de gevel twee keer zo dik zouden kunnen maken. Gelukkig kon dat. “De inwendige ruimte gaat dan van 7 naar 14 cm. Toen heb ik dat daarna aan een architect voorgelegd en het plan besproken met de welstandcommissie. Die commissie zei dat het goedgekeurd kon worden als het plan helemaal wordt uitgetekend door een architect. Die investering is al gauw 6000 euro per huis als je dat bij allemaal verschillende bureaus doet. Dat is natuurlijk zonde als de huize
n allemaal bijna hetzelfde zijn. Dat verhaal heb ik in de gemeenteraad besproken en die hebben de wethouder opdracht gegeven om deze maatregel voor de hele wijk uit te laten tekenen. Als veel mensen daar gebruik van gaan maken, scheelt dat bewoners van de wijk veel geld. Een ingenieursbureau heeft toen de gehele uitvoering technisch uitgetekend.”
“Nu kan iedereen in Havenzathe met dit type huis de bouwtekening bij de gemeente opvragen. Met die bouwtekening ga je naar een eigen aannemer. De aangepaste bouwtekening met gegevens dien je vervolgens in bij de Omgevingsdienst om de vergunning aan te vragen. En na goedkeuring kan je aan de slag.”
“Wij hebben dus al financiële en procedurele hobbels weggenomen in dit project wat het voor bewoners nog makkelijker maakt om hiermee aan de slag te gaan”, aldus Rik.
Kun je uitleggen waarom de door jou ontwikkelde oplossing voor gevels de beste is?
“In eerste instantie gaat verduurzaming in je woning over de vraag hoe je minder energie kunt verbruiken in huis. En het antwoord daarop is isolatie. Door de gevel van buitenaf te isoleren blijven de achterliggende ruimtes intact. Bovendien is het mogelijk om de kopse kanten van de vloeren te isoleren waardoor die koudebrug wordt weggenomen. Groot voordeel is ook dat slechte of rotte delen van de gevel meteen waarneembaar zijn en daardoor te vervangen. Als laatste worden de raamkozijnen van buitenaf herplaatst waardoor er ook een betere afhechting ontstaat met de gevelbeplating. Afhankelijk van de oude kwaliteit van de gevel met een rc ergens tussen de 0.6 en 1.0 ontstaat een sterk verbeterende gevel met een rc ergens tussen de 6.0 en 6,5. Dat zijn goede isolatiewaarden.
In de gevels zit nu 50 jaar oud glaswol. Daarvan is het de vraag of dat überhaupt nog werkt en wat de kwaliteit daarvan is.
De voorbeelden zoals op de foto zijn gemaakt zodat mensen een idee krijgen hoe het er dan uit gaat zien en wat precies het verschil is. Zo kan je zien wat er bouwtechnisch gebeurt en waarom het veel beter isoleert.”
Hoe heb je de verduurzaming ervaren?
“De afgelopen maand hebben wij de kachel nog niet aan hoeven zetten dus dat is heel fijn. Omdat we de gehele schil van de woning ingrijpend hebben geïsoleerd, hebben we daar nu dus profijt van. Door de isolatie van de gevel merken we vooral hoe de woning gelijk blijft in temperatuur. De binnentemperatuur zakt bij ons tot nu toe ’s nachts met slechts een halve graad Celsius. We hebben ook goede zonwering, zodat de woning in de zomer niet meer zo snel warm wordt.
Een belangrijke tip die ik wil meegeven is om bij het zoeken naar een aannemer, deze persoonlijk te spreken en vragen te stellen. Dat is beter dan alleen online reviews te lezen. Er zijn tegenwoordig zoveel partijen op de markt, dus je wil je wel zeker weten wie je in huis haalt.
Daarnaast is het nuttig dat bewoners uit dezelfde wijk met hetzelfde type huis ervaringen uitwisselen. Zo kun je van elkaar leren omdat het verduurzamingsproces ongeveer hetzelfde zal zijn. Je hebt dezelfde behoeften en vragen, zoals ‘door wie heb je het laten doen?’, ‘hoe lang waren ze bezig?’ en ‘wat heeft het gekost?’ Allemaal belangrijke vragen om te bespreken met elkaar. Zo voorkom je dat iemand een keer een verkeerde partij treft.
Bij het uitvoeren was de aannemer bij mij per gevel een week bezig. Het is verstandig als de gevel dan toch gedaan wordt om te kijken of eventueel enkel glas vervangen kan worden en zonwering geïnstalleerd kan worden.”
Stel je buur wil beginnen met het verduurzamen van zijn of haar huis, maar weet niet waar te beginnen. Wat raad je hem of haar dan aan?
“Verduurzamen is goed voor je eigen comfort in huis, de energiekosten, het milieu en de waarde van je huis bij eventuele verkoop in de toekomst. Veel mensen en instanties willen je daar graag bij helpen. Denk aan het Duurzaam Bouwloket voor technisch advies, of het Nationaal Warmtefonds voor financiële ondersteuning.
Ik hoop dat mijn project ook mensen inspireert die ergens anders in de gemeente Landsmeer wonen, om samen met buurtgenoten te kijken naar verduurzamingsoplossingen voor dezelfde woningen. Ik raad iedereen aan om op de website van de gemeente Landsmeer te kijken naar de uitleg van dit project, als je plannen hebt om je woning te isoleren.”